آثار برنامه ریزی خوب
برنامه ریزی یعنی پیش بینی خردمندانه و تنطیم هدفمند فعالیتها و نیازهای در مدت زمان(شبانه روز،هفته،ماه،و سال) بر اساس اولویتها و متناسب با توان و خواسته اجرا کننده.
به عبارت دیگر، تدبیر و تقسیم امور و نظم دادن به کارها ،به طوری که متناسب با توان و شرایط و موقعیت فرد باشد.
امام علی علیه السلام در عهدنامه مالك اشتر، رعايت نظم را اين چنين يادآور مي شود:
«وَ اِيـّاكَ وَالْعـَجـَلَةَ بـِالاُْمـُورِ قـَبـْلَ اَوانـِهـا اَوِ التَّساقُطَ فيها عِنْدَ اِمْكانِها اَوِ اللَّجاجَةَ فيها اِذا تـَنـَكَّرَتْ اَوِ الْوَهـْنَ عـَنـْهـا اِذَ اسـْتـَوْضـَحـَتْ، فـَضـَعْ كُلَّ اَمْرٍ مَوْضِعَهُ، وَ اَوْقِعْ كُلَّ عَمَلٍ مَّوْقِعَهُ .از عـجـله در مـورد كـارهـايـي كـه وقـتـشـان نـرسـيـده، يـا سـسـتـي در كـارهـايـي كه امكان عمل آن فراهم شده، يا لجاجت در اموري كه مبهم است، يا سستي در كارها هنگامي كه واضح و روشن است، برحذر باش! و هر امري را در جاي خويش و هر كاري را به موقع خود انجام ده.»[۱]
طبق فرمایش حضرت رعایت نظم و برنامه ریزی کارها امری مهم و اساسی است.
از این رو برای افزایش انگیزش در برنامه ریزی نکاتی را از آثار آن بیان میکنیم:
۱.وظایف،کارها و فعالیت ها با پیش بینی و دقت خردمندانه انتخاب می گردد.
وقتی انجام کار و فعالیت ما به دقت پیش بینی و در مرحله عمل قرار گرفت،دیگر با اضطراب و دلهره و یا با مسائل دیگر که باعث رنجش خاطر ما میشود،روبرو نخواهیم شد.
۲.خواستهها و نیازها با اولویت مورد توجه و گزینش قرار می گیرد.
همین اولویت بندیها می تواند زمینه پیشرفت ما را فراهم و ما را به بهترین موقعیت های علمی و معنوی و... برساند.
۳.بهداشت جسم و روح و میزان تواناییهای آنها مورد توجه قرار می گیرد.
داشتن سلامتی جسم و روح و انتظار معقول از توانایی فردی می تواند مهمترین عامل پیشگیری بسیاری از مشکلات باشد.
۴.از فرصت ها و امکانات بیشترین استفاده و بهره وری می شود.
انسانهای موفق با مدیریت زمان و برنامه ریزی خوب از لحظات عمرشان، توانسته اند به جاهای بسیار بزرگی برسند.
۵.عادتهای مفید ایجاد می شود و در نتیجه کارها با سهولت بیشتری انجام می گیرد.
با عادت و تمرین می توان بسیاری از رفتارهای خوب و مفید را نهادینه کرد،ملزم شدن به برنامه ریزی هم اگر تبدیل به عادت شود،می تواند کمک خوبی برای تسریع انجام کارها و فعالیت های فردی باشد.
۶.بهره وری بیشتر از عمر و تواناییها بدست می آید.
با توجه به اینکه عمر ما محدود است، برای رسیدن به اهداف بزرگ میتوان با برنامه ریزی بیشترین استفاده را برد.
۷.با انجام پی در پی و بلند مدت کارها و فعالیتها،نتایج خوبی حاصل می شود.
کار و تلاش در صورتی که تدوام داشته باشد می توان اثرات خوب آن را مشاهده کرد،اما اگر کار و تلاش ناقص باشد ثمرات پر برکتی را نخواهیم دید.
۸.از فرسایش توان و پراکندگی و نگرانی،تشویش و سرگردانی پیش گیری میشود.
با برنامه ریزی خوب می توان کارها را با موفقیت به سرمنزل مقصود رساند و از نگرانی و تشویش افکار در امان ماند.
۹.ارزیابی و بررسی و پیگیری از نحوه انجام کار و پیشرفت آن ممکن می شود.
ارزیابی و آگاهی از کیفیت پیشرفت کار در مراحل انجام فعالیتها می تواند رتبه و جایگاه ما را معین و مشخص سازد،با داشتن برنامه ریزی چنین موقعیتی برای ما حاصل می شود.
پی نوشت:
۱.نهج البلاغه،نامه۵۳
منبع:
۱.نهج البلاغه، آشتياني، امامي، نامه ۵۳، ج ۳، ص ۱۶۵.
۲.مدیریت و برنامه ریزی،تدوین:معاونت تربیتی و فرهنگی،موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)،۱۳۸۹