ده‌ها راه برای گذراندن روزهای خوب با خانواده
حیاط خانه پدربزرگ یا دایی و عمو، فضای خوبی است برای گذراندن یک روز خوب دور هم
«وقت نداریم... پول نداریم... ماشین نداریم... یه روز تعطیل بمونیم خونه... و در یک کلمه حال نداریم!»
این‌ها بهانه‌هایی هستند که معمولاً افرادی که بلد نیستند اوقات فراغت خود را خوب و خوش بگذرانند، تحویل خانواده و اطرافیانشان می‌دهند.
فقط کمی خلاقیت و استفاده بهینه از امکانات لازم است تا بفهمیم این‌ها واقعاً بهانه‌اند. بله، برای رفتن به سفرهای آنچنانی و هتل‌های این چنانی و تفریحات پرهزینه، امکانات و جیب خیلی از ماها جوابگو نیست، اما آیا این‌ها تنها گزینه‌ها هستند؟ نمی‌شود به گزینه های کم هزینه تر فکر کرد؟ آیا آن‌ها که وضع مالی خوبی دارند، واقعاً مهارت آن را دارند تفریح خوب و سالمی داشته باشند و بهشان خوش بگذرد؟
لازم است اول تعریف درستی از تفریح داشته باشیم و بعد چند پیشنهاد ساده برای آن.
تفریح چیست؟
گفته می‌شود تفریح، اتفاقی است که باعث نزدیک‌تر شدن افراد به هم می‌شود. از غم‌ها می‌کاهد و شادی روانی ایجاد می‌کند. آدم‌ها را از نظر عاطفی بهم نزدیک کرده و نیروی آن‌ها را افزایش می‌دهد. در بسیاری مواقع عامل بازدارنده از انواع بیماری‌های روحی و جسمی است. آدم‌ها را امیدوارتر کرده و از افسردگی می‌رهاند.
در اسلام این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، تا جایی که باعث سعادت و خوشبختی آدم‌ها می‌شود. مولا علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «مواقع تفریح و شادمانی فرصت است، افراد عاقل فرصت‌ها را مغتنم می شمارند و از آن‌ها به نفع خوشبختی و سعادت خویش استفاده می‌کنند.» (۱)
و یا در جایی دیگر که امام رضا (علیه‌السلام) عنوان می‌کنند اوقات روزمان را به ۴ بخش تقسیم کنیم؛ بخشی برای تأمین معاش و کار، بخشی برای عبادت، بخشی برای معاشرت با برادران مورد اعتماد و کسانی که ما را به عیب‌های مان آشنا می‌کنند و بخشی هم به تفریحات و لذایذ. تا بتوانیم از مسرت و شادی ساعات تفریح نیرو بگیریم و از این نیرو برای انجام کارهای دیگر استفاده کنیم. (۲)
پس تفریح ویژگی‌هایی دارد. متأسفانه برخی کارها امروزه به اشتباه تفریح نامیده می‌شوند. اعمالی که تنها شادی‌های کاذب لحظه ای ایجاد کرده و نه تنها تأمین کننده انرژی مفید جسمی و روحی نیستند، به جسم و روح آدم‌ها آسیب‌های جبران ناپذیری وارد می‌کنند. یک نمونه این تفریحات، قلیان کشیدن در دل طبیعت است! آن هم خانوادگی!
با این توصیف ما اصلاً تفریحات ناسالم نداریم، این نوع اعمال با تعریفی که ارائه شد، اصلاً تفریح محسوب نمی‌شوند که بخواهند ناسالم باشند.
انواع تفریحات خانوادگی
تفریحات بیرون از خانه:
خیلی خوب است که برنامه ریزی داشته باشیم هراز گاهی محیط تفریح مان را از این چاردیواری خانه خارج کنیم. بسته به وقتی که داریم، هزینه ای که برای این کار در نظر گرفته‌ایم و امکانات.
- در این باره حتماً یک بسته پیشنهادی به خانواده ارائه کنید.
- نظر همه خصوصاً بچه‌ها را بپرسید.
- همیشه برنامه ریزی خوب است اما خودتان را محدود نکنید؛ «موافقید شام را ببریم پارک سر کوچه بخوریم؟ پشت بام چطور؟»
- مسافرت همیشه گزینه خوبی است. اما اگر مرخصی نداریم و بچه‌ها درس دارند، سفرهای کوتاه یک روزه هم سفر است. همیشه که نباید صدها کیلومتر رفت تا مسافر شویم. می‌توان صبح زود راه افتاد و شب هم بازگشت. بد نیست برای این کار اطلاعاتی از روستاها، رودخانه‌ها و مناظر طبیعی اطراف شهرتان پیدا کنید. با پرس و جو از دوستان، نقشه و یا جستجو در اینترنت.
- همه جای شهرتان را گشته‌اید؟ پارکی، شهربازی‌ای، امامزاده ای، باغ وحشی، موزه ای، جایی نمانده؟ حتماً مانده. همه جا را هم که زیر و رو کرده باشید، احتمالاً یک نمایشگاه صنایع دستی، پیاده روی خانوادگی، جشنواره ای چیزی برپاست که بهترین بهانه است برای رفتن و لذت بردن و چیزهای جدید دیدن.
- گوش به زنگ باشید سینما کی یک فیلم خانوادگی خوب می‌آورد. معمولاً یک روز در هفته هم سینماها نیم بها هستند. رزرو کنید و اگر به وقت شام می‌خورد با یک ساندویچ سالم و مامان پز راهی شوید.
- از فرهنگسراها، خانه های فرهنگ و مراکز فرهنگی هنری محل غافل نباشید. خصوصاً که با نزدیک شدن به فصل تابستان کلی برنامه فرهنگی و تفریحی دارند. حتی تور هم برگزار می‌کنند. مسابقه برای بچه‌ها و جشن و بازی و ایستگاه های آموزشی تفریحی.
- جمعه صبح یک برنامه پیاده روی یا کوه پیمایی سبک ترتیب دهید به همراه خوردن صبحانه در دل طبیعت. این وسایل ورزشی پارک‌ها هم خیلی خوب هستند برای استفاده. میز تنیس و فوتبال دستی هم خیلی جاها دارند فقط کافی است توپش همراهتان باشد.
- هر جا می‌روید از بازی غافل نشوید. حیف نیست بعضی‌ها کلی راه می‌کوبند می‌روند در دل طبیعت، فقط می‌نشینند و می‌خورند و می‌آیند. بازی‌های گروهی و فکری مثل همین اسم فامیل، وسطی، فوتبال، بدمینتون، والیبال، پانتومیم و کلی بازی که خودتان بهتر از من بلدید.
- به دل طبیعت که می‌روید با بچه‌ها در اکتشافاتشان همراه شوید. دیدن موجودات، گیاهان، جمع کردن انواع سنگ‌ها، آب بازی و گرفتن عکس یادگاری.
- راستی، یکی از تفریحات هر فصلی، بیرون رفتن و خوردن میوه های آن فصل است؛ البته نه از باغ مردم. از جنگل و کوه و دشت. مثل توت خوردن و یا کندن گیاهان کوهی و ریواس در این فصل.
- کمک به دیگران، عضو انجمن‌های خیریه شدن و وقتی را به آن‌ها اختصاص دادن، عیادت از بیماران و سالمندان و کلی کار خوب دیگر را می‌توانید در برنامه خودتان و خانواده‌تان بگنجانید. هیچ چیز به اندازه کار نیک کردن روحتان را شاد نمی‌کند.
امام علی (علیه‌السلام) فرمودند: ای کمیل! خانواده‌ات را فرمان ده که روزها را در به دست آوردن بزرگواری و شب‌ها را در رفع نیاز خفتگان بکوشند. سوگند به خدایی که تمام صدا‌ها را می‌شنود، هر کس دلی را شاد کند خداوند از آن شادی لطفی برای او قرار دهد که به هنگام مصیبت چون آب زلالی بر او باریدن گرفته و تلخی مصیبت را بزداید چنان که شتر غریبه را از چراگاه دور سازند.(۳)
- میهمانی رفتن آن هم خانه اقوام، یکی از بهترین تفریحات است. حیاط خانه پدربزرگ یا دایی و عمو، فضای خوبی است برای گذراندن یک روز خوب دور هم.
- به مناسبت‌های مختلف در جشن‌های ملی، اعیاد مذهبی و عزاداری‌ها شرکت کنید. رفتن به مسجد محل برای نماز جماعت، دهه محرم، نیمه شعبان و فاطمیه دور و بر کارهای هیئت بودن؛ بهترین تفریحات است. حتماً طعم احساس سبکی و لذتی که بعد این مراسم‌ها وجود دارد، چشیده‌اید.
تفریحات خانگی:
خیلی وقت‌ها شرایطش نیست بیرون بروید، اما تفریح که باید بکنید؟ پس حالا که هیچ جا خانه آدم نمی‌شود، آن را لذت بخش می‌کنیم.
- پختن یک غذای جدید به کمک اعضای خانواده و تزیین آن.
- در خانه هم می‌توان کلی بازی هیجان انگیز کرد. نقطه بازی، منچ، بیست سؤالی، بستن چشم و یافتن شی، گل یا پوچ، بازی با کلمات و ...
- خیلی وقت‌ها همکاری همه در درست کردن کاردستی، خواندن کتاب نوبتی، نقاشی انگشتی، اجرای نمایش، تغییر دکوراسیون خودش کلی تفریح به دنبال دارد.
- طبیعت را به خانه‌تان بیاورید. حتماً قسمتی را به گل و گیاه اختصاص دهید. هیچ چیز به اندازه کاشت و به ثمر رساندن یک گیاه لذت بخش نیست. هر کس هر گیاهی دوست داشت بکارد و خودش از آن مراقبت کند. اگر باغچه دارید که چه بهتر. سبزی بکارید، گوجه و توت فرنگی.
- جلسات خانوادگی و دید و بازدید اقوام را تحت هیچ شرایطی از دست ندهید. سعی کنید با مدیریت خودتان جلسات را مفید برگزار کنید، بدور از غیبت و زخم زبان و چشم و هم چشمی که در این صورت دیگر مفرح نخواهد بود. ساده برگزار کنید و همیشگی.
- با دوستان خوب و اخلاقی که دارید، ارتباطاتتان را حفظ کنید. خصوصاً اگر بچه هم سن و سال فرزندتان دارند.
- اگر فضا و امکانش را دارید، به مناسبتی برای کودکتان پرنده، کرم ابریشم و یا جوجه بخرید. صدای یک بلبل در خانه واقعاً دلنواز است.
- حتی اگر می‌خواهید تلویزیون نگاه کنید، هدفمند این کار را انجام دهید. یک برنامه مناسب، اگر خانوادگی بود دور هم، بعدش هم می‌توانید همه با هم میوه بخورید و نقدش کنید.
- انجام کارهای هنری، تعمیر وسایل خراب، استفاده بهینه از وسایل خانه و یا تغییر کاربری آن‌ها، کمک زیادی به خلاقیت اعضای خانواده می‌کند.
- شوخی و مزاح کردن و خنده رو بودن کم خرج است و بسیار راهگشا. در اسلام هم سفارش شده به شرط آنکه به کسی توهین نشود و و مؤدبانه باشد. سعی کنید هم خودتان این‌گونه باشید و هم اعضای خانواده. این‌طوری دیگر به دنبال بهانه برای خندیدن و شاد بودن نیستید و همیشه خانواده شادی دارید.
_____________________________________________________________
پی نوشت ها:
۱- الحدیث جلد ۲ صفحه ۳۶۷
۲- بحارالانوار، ص ۳۲۱
۳- نهج‌البلاغه، حکمت ۲۵۷.
