با سلام و عرض ارادت خدمت شما پرسشگر گرامی از اینکه در موضوع مهمی مانند ازدواج ما را محرم راز قرار دادید و در این زمینه با ما مشورت می کنید خرسندیم و امیدواریم که پاسخ ارائه شده بتواند به شما در انتخاب همسر کمک کند. در اينجا لازم مي دانيم راه هاي مختلفي که براي يافتن همسر مناسب متداول است بيان کنيم و سپس به ارزيابي آن بپردازيم. راههاي عملي همسريابي عبارتند از:
1. وساطت بستگان و بخصوص والدين
متدوال ترين روش در فرهنگ ملي و ديني همين روش شناسايي به واسطه افراد خانواده و يا فاميل و بستگان است. افراد خانوداه اغلب به دليل شناختي که از فرد و روحيات و عقايد و خواسته هاي وي دارند و همين طور شناختي که از افراد مورد نظر دارند و يا مي توانند با تحقيق هاي مهم همه جانيه شناخت کافي پيدا کنند بهتر مي توانند به تطابق داشتن و ميزان هم گرايي و اشتراکات آنها آگاهي پيدا کنند. اين روش ساده ترين روش عملي و سهل الحصولترين طريق کسب اطلاعات اوليه و ارتباطات بعدي و مورد نياز است و از نظر حاصل کار نيز ثمر بخش ترين شيوه به شمار مي رود.
به عبارت ديگر اين روش از اين امتيازاتي برخوردار است: سهولت، سرعت کسب اطلاعات و ارتباطات، اطمينان نسبي بيشتر به صداقت و دلسوزي واسطه(که خانواده و والدين هستند) و شناخت بيشتر به روحيات، سوابق و خواسته هاي طرفين. علاوه بر اين خالي از هر گونه تعصب و سوگيري است و بدون هيچ گونه حب و بغض شخصي انجام مي گيرد. همچنين تحت تأثير احساسات و عواطف غريزي که در ارتباطهاي مستقيم به وجود مي آيد، نيست.
2. وساطت مراکز مشاوره
مي توان با مراجعه به برخي مراکز مشاوره ازدواج که به منظور شناساندن دو فرد براي ازدواج تأسيس شده است، فرد مطلوب و مطابق با خواسته ها و توقعات خود را يافت. هرچند چنين مراکز مشاوره محدود هستند و يا کمتر با فرهنگ ملي و بومي ما اين گونه شناسايي تناسب دارد، افراد کمتري براي شناسايي فرد مورد نظرشان به اين مراکز مراجعه مي کنند. ولي اگر چنانچه مرکز مشاوره ازدواج مورد اعتماد در محيط هاي دانشگاه يا غير آن يافت شد و از طرف ديگر امکان همسريابي بواسطه راه اول يعني وساطت خانواده به هر دليلي امکان پذير نيست مي توان به کمک اطلاعاتي که چنين مراکزي در اختيار دارند اقدام به گزينش نمود. تأکيد مي شود اين مراکز مشاوره بايد داراي کارشناسان دلسوز، با تجربه و مورد اعتماد و سابقه روشن و مطمئن باشند. معمولا اين مراکز مشخصات داوطلبان ازدواج را جمع آوري کرده و شرايط مقتضي مورد نياز در فرد مورد درخواست وي را اخذ و سپس با انطباق خصوصيات هر يک از داطلبين با ديگر داوطلبان و يافتن زوجهايي که نقاط مشترک بيشتري دارند مي توانند کمک شايسته اي به جوانان ارائه نمايند.
3. راه ديگري که متأسفانه در حال حاضر و بخصوص در محيط هاي اجتماعي مختلط مثل دانشگاهها از آن استفاده مي شود روش ارتباط مستقيم و بدون واسطه است. در اين روش جوانان آماده ازدواج شخصا و مستقيما اقدام به خواستگاري يا جلب خواستگار مي کنند. به نظر ما اين روش معقولي نيست و تناسبي با فرهنگ ديني و اخلاقي ما ندارد و معمولا موجب بروز و ظهور روابط نامشروع و فسادآور مي شود زيرا اين روش که در ميان عوام هم به دلباختگي در يک نگاه معروف است، تصميم گيرنده بدون توجه به معيارها و ارزشهاي تعيين شده در شرائط همسر ايده ال و متناسب، و بدون توجه به هدف مورد نظر خود و صرفا به خاطر جلب توجه به ظواهري همچون زيبايي، ثروت، تحصيلات، پست و مقام و ... شيفته طرف مقابل شده و تصميم گيري اش در يک فضاي فکري و رواني احساسي و عاطفي انجام مي گيرد.
هرچند لازم است دو طرف به مسائل ظاهري مثل آنچه گفته شد توجه کنند ولي محور قرار دادن و اصالت دادن به آنها منتفي است و صحيح نيست بلکه بايد ضمن توجه به آنها، به موازين اساسي و ارزشهاي اخلاقي و زيربنايي و پايبندي به اصول اخلاقي ديني اصالت بخشيد و آنها را محور تصميم گيري قرار داد. و گر نه تصميم گيري هاي بر اساس ارتباط هاي مستقيم و بدون واسطه معمولا بر اساس خواسته هاي نفساني و احساسات زودگذر انجام مي گيرد. که عواقب ناگوار و نامطلوب دارد. بنابراين توصيه اکيد ما اين است که براي شناسايي فرد مورد نظر و همسريابي هرگز از اين روش استفاده نشود و به ايجاد ارتباط مستقيم چه حضوري و چه تلفني و چه مکاتبه اي بدون اشراف و نظارت خانواده هاي دو طرف اقدام نشود.
4. يکي از راه هايي که امروزه براي ارتباط دختر و پسر بعضا شايع شده، چت است، در اين زمينه گفتني است، اصل چت در صورتي که منتهي به مفسده اي نشود اشکال ندارد، ولي با توجه به حساسيت مسئله همسر گزيني و شرايط فراواني که احراز آنها لازم است، بدست آوردن همسر مناسب، از اين طريق مشکل به نظر مي رسد، مگر اينکه در مراحل بعدي در مورد او تحقيقات رسمي صورت گيرد و شما از اين بابت مطمئن شويد که همسر مورد نظر خود را يافته ايد يا خير! در عين حال شما خوب مي دانيد خاستگاه اين شيوه خواستگاري و ازدواج فرهنگ غرب است که از بين رفتن پايه بنيادين خانواده، پاي بند نبودن به ارزش هاي ديني و وجود تفکر ليبرالي به معني آزادي خواهي در همه عرصه هاي زندگي مهمترين مشخصه آن است. طبق اظهار نظر جامعه شناسان خانواده، درغرب ازدواج به معني زن و شوهر شدن از راه شرعي و يا قانوني با هدف زندگي طولاني با يکديگر در حال مسخ شدن است و شکل جديدي ازکنار هم زندگي کردن زن و مرد رواج يافته که هيچ سنخيتي با فرهنگ حاکم بر کشور ايران ندارد. اين نوع ازدواج يا کنار هم زندگي کردن در غرب به زندگي شريکي مشهور است که در آن زن و مرد به عنوان زن و شوهر مورد خطاب قرار نمي گيرند بلکه با عنوان شريک نزديک (Partener) ياد مي شود. آشنايي و خواستگاري و سپس ازدواج اينترنتي و چتي نيز برخاسته از چنين فرهنگي است.
حاکميت چنين فرهنگي سبب مي شود آسيب هايي را براي ازدواج اينترنتي به دنبال بياورد به عنوان نمونه مي توان به ارائه اطلاعات غلط توسط يکي از طرفين به ديگري هنگام آشنايي و خواستگاري اشاره کرد. بنابراين چگونه مي توانيد به اطلاعات طرف مقابلتان اعتماد کنيد؟!
از آن جا که معمولا وقتي از طريق چت ارتباط برقرار شد به تدريج بيشتر شده و زمينه علاقه به يکديگر فراهم مي شود و چه بسا به وابستگي بيانجامد و در صورتي که بخواهيد اطلاعات داده شده را در جلسه حضوري مورد بررسي قرار دهيد و تصميم گيري کنيد چه بسا تصميم گيريتان تحت تأثير همان عشق و علاقه قبلي شده و نتوانيد واقعيات را آن گونه که هست مشاهده کرده و تصميم عاقلانه و واقع بينانه بگيريد.
در پايان توجه شما را به چند نکته مهم جلب مي کنيم:
1. در انتخاب همسر کمتر اتفاق مي افتد که يک فرد تمام حسن ها و ويژگي هاي مثبت را داشته باشد؛ چنانچه ما درباره خودمان هم نمي توانيم ادعا کنيم که هيچ عيب و نقصي نداريم. پس بهتر است ويژگي همسر ايده آل را امتياز بندي کنيم با اين فرض که بالاترين امتياز را به ايمان و اخلاق بدهيم و در مجموع کسي را که از امتيازات بيشتري نسبت به بقيه است انتخاب کنيم.
2. در تحقيق و شناخت از همسر آينده هرگز نبايد به گفتگوهاي مستقيم با طرف مقابل يا شخصيت و تيپ ظاهري او اکتفا کرد. زيرا معمولا کشش و جاذبه جنس مخالف، مانع از اين مي شود که افراد بتوانند درک صحيحي از يکديگر داشته باشند. غير از اين که در اين گونه برخوردها هر يک از طرفين سعي مي کند بهترين تصوير را از خود نشان دهد و نقطه ضعف هايش را پنهان کند.
3. توصيه مي شود جهت اطلاعات بيشتر و دقيق تر و تصميم گيري واقع بينانه تر براي مهمترين تصميم دوران زندگي و نقطه عطف عمر خود بهتر است در اين زمينه هم تفکر بيشتري داشته باشيد و هم با خانواده محترمتان به گفتگو و مشورت بپردازيد و هم از نظرات مشورتي افراد با تجربه استفاده نمايند و از تجربه راه هایی که می تواند در انتخاب همسر شما را دچار اشتباه کند، پرهیز کنید.
معرفی منابع برای مطالعه بیشتر
- جوانان و انتخاب همسر، علي اکبر مظاهري، انتشارات پارسايان
- انتخاب همسر، آيت الله ابراهيم اميني، سازمان تبليغات اسلامي
- تشکيل خانواده از سري آموزش خانواده، جمعي از مؤلفان، انجمن اولياء مربيان