متأهل های مجرد
یکی از عوامل سردی رابطه بین زن وشوهر،خساست وسخت گیری در امر معاش است.کسی که با وجود توانایی مالی ،زندگی مرفه را از خانواده خود دریغ می کند،نمی تواند از همسر و حتی فرزندان خویش انتظار صمیمیت داشته باشد.از طرفی ،چنین کسانی خود هم به دنبال رابطه صمیمی نیستند و هم و غم آنها فقط مال دنیا و زر وزیور است.این گونه افراد تر جیح می دهند در خلوت خود،به اموال و راههای فزونی آن بیندیشند.
افراد سخاوتمند نه تنها در نزد پروردگار عزیز هستند بلکه در نزد مردم ،هم مورد احترام و اکرامند ،غالب افراد جامعه سخاوتمندان را دوست دارند ،چه برسد به خانواده فرد سخی،برعکس آن نیز صادق است ،یعنی فرد خسیس را نه تنها خداوند دوست نمی دارد بلکه همه از او بی زارند،امام علی علیه السلام می فرمایند:«بخيل از خدا دور و از مردم دور و از بهشت دور و به جهنم نزديك است» [۱]همچنین فرمودند:«سخاوتمند نادان از دانشمند بخيل نزد خدا محبوب تر است»![۲]
خساست و سخاوت
خساست آدم را به نفاق و ارتداد می کشاند و سخاوت جامع خوبی هاست که اگر کسی سخاوت داشته باشد و لو کافر هم باشد آتش جهنم او را نمی سوزاند. حاتم طایی در زمان جاهلیت و بت پرستی از دنیا رفت ولی دست دهنده داشت. پیامبر اکرم در باره او فرمودند:«اگر حاتم «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» می گفت مسلمان می شد و قطعا به بهشت می رفت اما چون کافر از دنیا رفت حضرت فرمودند: به بهشت نمی رود ولی به خاطر سخاوتش آتش جهنم او را نمی سوزاند».[۳] سخاوت در فرد کافر اثر دارد چه برسد به مومن.
پیامبر اکرم اسلام صلی الله فرمودند:« سخاوت درختی از درخت های بهشت است که شاخه های آن در دنیا آویخته است هر که شاخه ای از آن بگیرد همان شاخه وی را سوی بهشت می کشاند و بخل درختی از درخت های جهنم است که شاخه آن در دنیا آویخته است و هر که شاخه ای از آن بگیرد همان شاخه وی را سوی جهنم می کشاند»[۴]
مقابله با خساست همسر
برای مقابله با این صفت ناپسند،هریک از زوجین خصوصا آن که هزینه خانواده را تامین می کند،باید از وظیفه خویش در قبال خانواده باخبر باشد.در این باب از سوی پیشوایان معصوم سفارش های سازنده ای شده است.از جمله اینکه :«اگر کسی پنج قرص نان یا پنج دینار دردست داشته باشد و بخواهد آنها را خرج کند،بهترین را خرج کردن این است که برای پدر و مادرش هزینه کند،سپس برای خودش و خانواده اش سوم برای خویشاوندان نیازمندش چهارم برای همسایگان فقیر ش پنجم که پاداشش از همه کمتر است،در راه خدا بدهد.»[۵]
راهکارهای دیگر
قبل از هر همه بهخاطر بسپاریم که صفت بد همسر خسیس یا هیچ گاه درمان نمیشود یا با صبر و حوصله و با مشورت و...بتوان رفتار او را تعدیل و ترمیم کنیم. درمان قطعیای برای این بیماری وجود ندارد؛ فقط با این شیوهها میشود با او مدارا کنیم:
۱) طبیعت افراد خسیس را باور کنیم و بپذیریم که به بیماری امساک و خساست بیمارگونه دچار هستند. این باور باعث میشود تا رفتارهای او برایمان قابل تحمل باشد.
۲) مقابله به مثل نکنیم؛ این مقابله هیچ اثری جز تکرار رفتارهای نامطلوب او ندارد. حتی این رفتارها میتواند با شدت بیشتری تکرار شود.
۳) پیش از خرید هر وسیلهای برای منزل با همسرمان مشورت کنیم. با وجود اختلافنظر، مشورتکردن ضروری است تا پس از خرید با لجبازی او روبهرو نشویم. به این ترتیب، مانع از جنجال شده و زمینهسازی کردهایم.
۴) بعضی افراد مبتلا به خساست، تلاش میکنند تا این صفت نامناسب را اصلاح کنند. در این صورت با درک مشکلشان و تلاشی که برای ترک این صفت میکنند، به آنها کمک کنیم.
۵) زمانی که از رفتار همسرمان غمگین و عصبی میشویم، ناراحتیمان را ابراز کنیم؛ البته نه با دعوا و جنجال بلکه به او توضیح بدهیم که از رفتارهای او ناراحت میشویم و خجالت میکشیم. این توضیح و ابراز ناراحتی ما به شکل منطقی، تلنگری برای تجدیدنظر در رفتارهای نامناسب اوست.
۶) همانطور که می دانید این افراد در ابراز احساسات نیز ناتوان هستند. در مقابل این ناتوانی، لجبازی و بیاعتنایی نکنیم اما طوری رفتار کنیم که طرف مقابل هم با کمی کماعتنایی ما روبهرو شود. با کمی تغییر در رفتارهای گذشته خود میتوانیم به راحتی تغییراتی در رفتار همسرمان ایجاد کنیم.
- اگر فرزندمان از رفتار همسرمان رنجید، مقابله به مثل را به او یاد ندهیم. فقط به فرزندمان توضیح بدهیم که این عقیده پدر یا مادر توست و باید به عقیده آنها احترام بگذاری. فقط دفعه بعد طوری رفتار کن که با سرزنش او روبهرو نشوی.
۷) برای تقسیم دخل و خرج منزل، همفکری کنیم تا به تدریج تغییراتی در شرایط ایجاد شود.[۶]
منابع:
[۱]نهج الفصاحه- دفتر نشر فرهنگ اسلامي صفحات ۸۲ تا ۸۴
[۲]همان
[۳] (شیخ کلینی/ الكافی/ ج۱/ ص: ۸)
[۴] نهج الفصاحه- دفتر نشر فرهنگ اسلامي صفحات ۸۲ تا ۸۴
[۵] الکافی جلد ۵ ص ۳۴۳.